Birçok insanı sanat galerisinde, müzelerde duygusal bir derinlik yaşarken görmüş olabilirsiniz. Bu etkileşimin gerisinde olanlar ise bundan çok daha fazla.
Bilim insanları, bu etkileşimin “beyin” üzerindeki tesirlerini de araştırmışlar, bakın ortaya ne çıkmış!
İnsan beyni, sanat yapıtlarına baktığında farklı yansılar veriyor.
Hollanda’dan bilim insanları, yepyeni sanat yapıtları ile bu yapıtların tıpkıbasımlarının beyin üzerindeki tesirlerini inceledikleri bir çalışmada, beynin nasıl farklı reaksiyon verdiğini gözler önüne serdi. Sonuçlar ise sanatın tesirinin yalnızca görsel değil; birebir vakitte derin bir nörolojik bileşeni olduğuna işaret ediyor.
Araştırma, Lahey’deki Mauritshuis Müzesi’nde gerçekleştirildi. İştirakçilerin, Jan Vermeer’e ilişkin, hepimizin yakından bildiği meşhur İnci Küpeli Kız tablosunun özgününe ve bu tablonun posterine bakarken göz izleme teknolojisi ve MRI taramaları ile beyin aktiviteleri kaydedildi.
Sonuçlara nazaran özgün sanat yapıtına bakarken beyindeki aktivite 10 kat artmıştı.
Bunun sonucunda insan beyninin, yepyeni bir sanat yapıtına reaksiyon verirken daha fazla bağ kurduğunu, daha derinlemesine bir uyarılma yaşadığını söyleyebiliriz. Bunun yanında beynin hangi bölgelerinin uyarıldığı da tespit edildi.
Beynin “precuneus” bölgesinde hayli güçlü, olumlu bir reaksiyon gözlemlendi. Burası, şuur, niyet ve şahsî anılarla ilgili fonksiyonları yöneten bir bölge. Hasebiyle yepyeni yapıtların bu çeşit zihinsel süreçlere daha fazla katkı sağladığını söyleyebiliriz.
Aynı durum, Gerrit van Honthorst’un Viyolonist tablosunda yaşandı.
Orijinal tabloya bakan katılımcıların beyinlerindeki olumlu reaksiyon 0,41’lik bir pahaya ulaşırken, birebir tablonun posterine bakıldığında reaksiyon, 0,05’e düşmüştü. Bu büyük fark, beynin sanatsal tecrübesi nasıl algıladığını net bir formda ortaya koyuyor: Orijinal eser, izleyicinin zihninde çok daha derin bir iz bırakıyor.
Beyin, sanat yapıtlarını anlamlandırmaya çalışırken çeşitli bilişsel süreçler yaşıyor. Bu da aslında sanatın ne kadar duygulara ve zihne hitap ettiğinin hoş bir örneği.
İlginizi çekebilir:
