Google ve ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), dev teknoloji şirketinin reklam teknolojisi üzerindeki hâkimiyetini tartıştıkları davanın son oturumunu tamamladı. Virginia’nın Alexandria kentindeki mahkemede gerçekleştirilen kapanış oturumunda, her iki taraf da ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Leonie Brinkema’ya son savunmalarını sundu. Brinkema’nın 2024 sonuna kadar karar vermesi bekleniyor. Şayet Google’ın reklam teknolojisi sistemi bir inhisar olarak ilan edilirse, davanın ikinci etabında mümkün yaptırımlar ele alınacak.Bu dava, antitröst meseleleri nedeniyle Google’a karşı açılan birkaç davadan biri. Bir başka davada Adalet Bakanlığı, Google’ı Chrome tarayıcısını satmaya zorlamak için, şirketin çevrimiçi aramayı yasadışı olarak tekelleştirdiğine dair dönüm noktası niteliğindeki bir kararı kazanmaya çalışıyor.
Google kaç pazarda monopol?
Davada en çok tartışılan bahislerden biri, Google’ın reklam teknolojisi pazarındaki faaliyetlerinin kaç farklı piyasayı kapsadığı. DOJ, Google’ın üç farklı reklam pazarında tekel olduğunu savunuyor: yayıncı reklam sunucuları, reklam borsaları ve reklamveren ağları.
Buna karşılık Google, dijital reklamların tek taraflı bir pazar olmadığını, alıcı ve satıcıların bulunduğu iki taraflı bir pazar olduğunu sav ediyor. Bu da Meta ve TikTok üzere toplumsal medya devlerini kendi rakipleri ortasında gösteriyor. Google, savunmasını 2018 yılında sonuçlanan Ohio v. American Express davasına dayandırsa da Yargıç Brinkema, Google’ın örnek gösterdiği davanın mevcut duruma tam olarak uymadığını söz etti.Adalet Bakanlığı avukatı Aaron Teitelbaum, “Google bir, iki, üç sefer tekelci. Şirketin “iç evrakları bunun bir değil üç pazar olduğunu açıkça ortaya koyuyor.” dedi. DOJ, bilhassa Google’ın yayıncılarla kurduğu bağları ve AdX reklam borsası ile DFP reklam sunucusunun entegre yapısını eleştirerek tekelci davranışların ispatlarını ortaya koyduğunu savunuyor. DOJ avukatı Aaron Teitelbaum, Google’ın Unified Pricing Rules (UPR) üzere uygulamalarının tek bir pazar olsa bile monopol gücünün açık bir göstergesi olduğunu tabir etti.
Google’ın savunması: “Refusal to Deal” ilkesi
Google, ikinci büyük yasal silahında 2004 tarihli Verizon v. Trinko davasına atıfta bulunarak, şirketlerin rakipleriyle iş birliği yapmaya zorlanamayacağını savundu. Google, eserlerinin öteki reklam teknolojileriyle halihazırda uyumlu olduğunu ve yasal zorunlulukların müşteri tabanını “ortak mülk” haline getireceğini öne sürdü. DOJ ise bu argümana karşı çıkarak, Google’ın davranışlarının büyük ölçüde kendi müşterileriyle bağlantılı olduğunu, yani tekelci bir hal sergilediğini savundu.
Google savunmasını yaparken, kendisini mahkeme salonlarına takip eden bir suçlamayla da karşı karşıya: sohbet iletilerini kasıtlı olarak sildiği argümanı. DOJ, Brinkema’nın silinen iletilerin ne söylediği konusunda kuşkuya düştüğü her yerde olumsuz bir çıkarım yapmasını istiyor – öteki bir deyişle, silinen iletilerin Google’ın davası için makus görüneceğini varsayıyor.
