Burun yapılarının aslında ne işe yaradığını, geleneksel tıpta neden tercih edildiklerini öğrendikten sonra biraz hayrete düşeceksiniz.
Nesli tükenmekte olan Saiga antilopları hakkında değişik bilgileri derledik.
Saiga antilobunun fark edilir en büyük özelliği; büyük, hortuma benzeyen burnu.
Onların burunları yalnızca görsel olarak farklı değil. Alışılmış ki bu halde evrimleşmesinin birtakım nedenleri var. Doğal ortamın kuvvetli şartları ve mevsimsel sıcaklık dalgalarına burunları sayesinde adapte oluyorlar.
Burun delikleri tozu filtrelediği üzere kışın ise soğuk havayı akciğerlere gitmeden evvel ısıtarak âdeta radyatör vazifesi görüyor.
Yazın kuru ve sıcak havasına da tüylerini dökerek ahenk sağlıyorlar.
Saiga antilobu hayat alanları
Saiga antilopları temel olarak Orta Asya’nın bozkırlarında yaşıyorlar. Kırgızistan, Kazakistan ve Moğolistan üzere ülkelerde görülmesine karşın sayıları son yıllarda önemli halde azaldı. Bunun sebeplerini biraz sonra açıklayacağız fakat evvel sayılara bakalım.
Son 15 yılda Saiga antiloplarının sayısı yüzde 95 oranında tükendi. 1,5 milyondan 50 bine kadar azalmasının nedenlerinden biri ise 2015 yılında yaşanan bir felaketten de kaynaklanıyor. Pasteurella ve Costridium bakterilerinin toplu mevte sebep olduğu düşünülüyor.
Nesli tehlikede zira işin içinde insan faktörü var.
Saiga antilobu, hayat alanlarının daralması ve yasa dışı avlanma gibi nedenlerden ötürü jenerasyonu tükenme tehdidi altında. Milletlerarası tabiat muhafaza kuruluşları, bu harika canlını korumak için ağır uğraş gösteriyor.
Buna karşın Saiga antilopları ticaret ve klasik tıbbın pençesinden kurtulamıyor.
Saiga antiloplarının boynuzları, eti ve derisi maalesef ticari bedele sahip. Bilhassa boynuzları iksir, merhemde kullanılırken içeceklere özüt olarak da ekleniyor. Çin klâsik tıbbında tercih edilen boynuzlar, yasa dışı olsa bile çeşitli yerlerde halka açık halde de satılıyor.
Üstüne bir de derisi süet imalinde kullanılırken etinin ise hem besleyici hem de lezzetli olduğu söyleniyor. Tüm bu sebepler yüzünden de nesli tükenen bu hayvanları daha da tüketmeye devam ediyorlar.
Çiftleşme de öne çıkan özellikleri var.
Kasım ayında çiftleşme devirleri başlıyor ve erkek Saiga antilopları bu devirde dişileri kabul etmek için agresif olabiliyor. Aralarındaki hengameler kimilerinin önemli yaralanmasına da neden oluyor.
Saiga dişileri ise ekseriyetle ikiz doğum yapıyor ve bu da aslında onların süratle çoğalmasını sağlıyor. Fakat bu olumlu özelliğe karşın avlanma ve hastalıklar, doğum oranlarını dengeleyen önemli meseleler.
Mevsimsel göçleriyle biliniyorlar.
Bir öbür özellikleri ise Saiga antiloplarının 1000 km’ye kadar uzak mesafelere gidip göç edebilmeleri. Binlerce kilometrede bile yeni beslenme alanları buluyorlar ve çetin hava kaidelerine ahenk sağlayabiliyorlar.
