Evet, yanlış duymadınız: Kolay bir tabak pilav, hakikat formda saklanmadığında ve tekrar ısıtıldığında sizi zehirleyebilir.
Sık tüketilen ancak gereğince dikkat edilmediğinde gıda güvenliğini önemli tehlikeye sokan pilav hakkında birtakım gerçekleri gün yüzüne çıkaralım.
Tek bir sorumlusu var, o da Bacillus cereus bakterisi.
Bazı yiyeceklerde, toprakta ve deniz sürüngenlerinde bulunan Bacillus cereus bakteri sporları, oldukça dirençli bir yapıya sahip. Pilavı birinci pişirirken sporlar hayatta kalırken oda sıcaklığında bırakılırsa toksin üretiyor.
Tekrar ısıttığımızda ise hücreleri öldürsek bile toksinleri yok etmiyoruz ve bu da sıhhatimizi tehdit eden bir öge oluyor.
Çoğu insan toksinlerin bir ölçüsüyle baş edebiliyor lakin Bacillus cereus bakterisi tehlikeyi bölgeye girdiğinde bizi hasta ediyor.
Gıda zehirlenmelerinde sıkça karşılaşılıyor.
Uzun mühlet bekletildiğinde, yine ısıtıldığında ya da hızla soğutulmadığında pilavın zehirlenmeye yol açması, besin güvenliği araştırmalarında değerli bir ayrıntı.
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) ve Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) üzere kurumlar, Bacillus cereus’un en yaygın besin zehirlenmesi etkenlerinden biri olduğunu ve pirinç üzere besinlerde süratle çoğalabildiğini belirtiyor.
Gıda kaynaklı zehirlenmelerin %2 ila %5’i Bacillus cereus nedeniyle meydana geliyor ve bunun en çok pilav, makarna ve patates üzere besinlerden kaynaklandığı biliniyor. Yani nişasta ve bu bakteri için ayrılmaz ikili diyebiliriz.
Peki tesirleri neler, sağlımızı nasıl tehdit ediyor?
Bacillus cereus nedeniyle zehirlenmeye başlıyorsanız bunun belirtilerini 6 ila 12 saat içerisinde fark edersiniz. Mide bulantısı, kramp ve çok fazla kusma yaygın belirtiler ortasında. Şayet bakteriler bağırsağınızda çoğalıp toksin üretirse de şiddetli ishal de belirtilere eklenebilir.
Bundan ilerisi ise çok yaygın değil yani Bacillus cereus sebebiyle ölme riskiniz çok az. Ya da şöyle diyelim Bacillus cereus’un, organ yetmezliğine hatta vefatla sonuçlanan önemli enfeksiyonlara neden olduğu hadiseler olsa da bunlar son derece az.
Pilav zehirlenmesini nasıl önleyeceğiz?
- Hızlı soğutma: Pişirilen pilavı oda halinde en fazla iki saat bekletin ve daha sonra süratle soğutun. Soğutma süreci için pilavı yayvan bir kaba koyarak ya da ufak kaplara bölerek buzdolabına koyabilirsiniz. Böylelikle bakterilerin çoğalmasını engelleyebilirsiniz.
- Tekrar ısıtma sınırlamaları: Pilavı bir sefer ısıttıktan sonra çabucak tüketin ve tekrar ısıtmaktan kaçının. Her ısıtma sürecinde Bacillus cereus sporlarının toksin üretme riski artar.
- Saklama mühleti: Pilavı en fazla 24 saat saklamaya ihtimam gösterin. Bu müddetten sonra pilavda bakteri ve toksin oluşma riski artar.
- Dondurmak: Pilavın uzun müddet saklanması gerekiyorsa buzdolabının yerine derin dondurucuyu tercih edin. Dondurucu, üreme faaliyetlerini durdurarak besinleri daha inançlı hâle getirir.
Yemek hazırlarken dikkatli olarak hem sıhhatinizi koruyabilir hem de pilav üzere pak görülen yiyeceklerin mümkün risklerini azaltabilirsiniz.
